Maand: mei 2025

Dag 4: Pontevedra – Armenteira

Na een nacht dat ik geslapen heb als een Spaans roosje, stond vandaag de vierde etappe alweer naar her Cisterienzerklooster in Armenteira op het programma. Op het overzicht zag ik dat ons een lange, lange klim te wachten stond. De route naar Armenteira stond al maandenlang in mijn geheugen gegrift als de dag dat ik wat as van Jos, mijn zwager, zal uitstrooien; zoals hij zelf gewenst had. Tja . . . Soms gaan wensen toch in vervulling.

De dag begon zoals alle voorgaande dagen: Acht uur koffer inleveren bij de receptie, gezamenlijk ontbijten en klaar maken voor de start. Daar mijn nek de dag ervoor ietwat verbrand was, smeerde ik deze nu extra goed in.  Voor de start kreeg ik al complimenten vanwege het mooie shirt , het shirt dat Jos kocht in S de C.

Het begin van de route ging goed en vlot. We daalden af naar zeeniveau. We liepen ook even aan de oever van de zeearm en wel tot Combarro. Daar  begon de klim naar Armenteira. En dat heb ik geweten. Het was af en toe zwaar, zeer zwaar. Maar met de steun van Hans en Annemiek heb ik de klus geklaard.

Op een gegeven moment kwamen we bij de plek die Annemiek uitgezocht had om de as van Jos te verstrooien. Inderdaad een prachtige plek met een fantastisch uitzicht.

Ik deed wat ik in januari al beloofd had. Het emotioneerde me zeer, wat ik niet verwacht had.  De troost van Annemiek deed me goed.

Daarna ging ik samen met Hans en Annemiek naar de andere mede-Camino-gangers. Wat een raar woord voor mensen ‘die familie zijn’ . Ik gaf desgevraagd wat uitleg. Ook die vraag deed me goed.

Na nog een hele lastige afdaling bereikten we zeer, zeer, zeer vermoeid de bar voor de ingang van het klooster. Na een drankje en een hapje gingen we met een aantal van de groep richting klooster. Ik kreeg kamer 3. Al meteen  viel de koelte en de STILTE op. Na een telefoontje met het thuisfront gingen we naar de kloosterkapel waar de zusters de vespers zongen.

Daarna gingen we naar de tegen overliggende. bar waar we een pelgrimsmenu namen en een hele grote pul gerstenat. Om kwart over negen waren we weer terug in het klooster en ging het hek op slot.

Wat een dag, wat een WERKDAG, wat een emotionele dag, wat een fantastische CAMINO-DAG.

En . . . Morgen weer ‼️‼️

P.s. Vanwege de trage netverbinding  vandaag geen afbeeldingen.

Dag 3: Redondela – Pontevedra

Na een redelijke nachtrust (eindelijk !!!) verliet ik tegen achten ‘mijn appartement met eigen voordeur gelegen aan een smal straatje’ om het koffer in te leveren. Daarna gingen we op weg naar een plaatselijke bakker voor het ontbijt. Toch weer een bijzondere ervaring om ‘buitenshuis’ te ontbijten. Terwijl we naar de bakker liepen flitsten de herinneringen van de maaltijd van de vorige avond door mijn hoofd. De maaltijd smaakte voortreffelijk en . . .  We vermaakten ons daar aan die tafel wonder goed. Drie dagen geleden nog volkomen vreemden voor elkaar en nu deelden we al persoonlijke zaken met elkaar en . . . . Lachten we samen. Het was gezellig.
Tegen 9 uur vertrokken we richting Pontevedra op papier een route van 18,2 km, maar de teller stond aan het einde op ruim 22 km. Op een gegeven moment zei Mena tegen me: “Het was gezellig aan jullie tafel gisteravond.” Ik antwoordde met wat ik hier boven al beschreef: ‘Drie dagen geleden nog volkomen vreemden voor elkaar en nu . . . .’ En Mena antwoordde: ‘We zijn al familie’. 🌺🌺🌺🌺🌺 Wat later op de dag herhaalde ze haar mooie uitspraak. Wat samen lopen en . . . en . . .  Toch teweeg kan brengen ‼️‼️

Wat later werd er nier meer gesproken. Want toen we de bebouwde kom verlieten en tussen het groen belandden, begon het pad te stijgen, flink te stijgen, heel erg flink te stijgen. Ieder ging op zijn of haar wijze naar boven; er werd niet gepraat. Boven werden we verrast door een prachtig uitzicht op een zeearm die landinwaarts ging. Kijken, genieten en op adem komen.

Het was maar goed dat de veters van mijn schoenen stevig vast zaten met een dubbele knoop. Want ik hoorde loftuitingen mijn richting uitkomen en als de veters te los hadden gezeten, was ik misschien wel naast mijn schoenen gaan lopen. Maar alle gekheid op een stokje; het is fijn om te weten en te horen dat men bewondering heeft voor mijn loopprestaties op mijn leeftijd. Maar even verder kwam ik tot de conclusie dat ik gewoon GELUK heb dat ik het nog kan en mag doen.

We hadden vandaag niet zoveel de gelegenheid om te mijmeren, want het was WERKEN, KLIMMEN geblazen. Op een gegeven moment kregen we goed in de gaten dat we op een eeuwenoude Romeinse weg liepen. De zeer, zeer grote keien nodigden ons uit om de meest gangbare route kiezen. Een ware uitdaging die ik aanging met Annemiek vlakbij me, die mij – zo voelde ik – goed in de gaten hield.

Ook vandaag hadden we weer een mooie plek voor de koffiepauze. Na de pauze gingen we verder niet wetende dat na Arcade een flinke beklimming op ons lag te wachten. In Arcade stonden langs de route vele tafeltjes die ons uitnodigden om ‘een schelp’ of iets anders dat betrekking had op de camino te kopen. Het was vandaag vrijdag; maar een oudere dame maakte er wasdag van en hing haar was: pyamabroek, hemd en . . . Gewoon aan de gaas van het pad te drogen.

De laatste beklimming was PITTIG, ZEER PITTIG. Ik moest een paar adempauzes inlassen. Maar Jur bleef bij mij in de buurt en ik kon in zijn slipstream (waar ik hem heel dankbaar voor ben) de top bereiken. Daar wachtte een rustplek en een heerlijk, koud drankje.
De exploitant van de rustplek zette een zeer bijzondere stempel in onze credencial. Stempels die je nodig hebt om in S de C je compestela te verkrijgen

Het laatste stuk van de route slingerde langs de Rio de Tomeza. Daar zorgden de vele natte plekken en de ontelbare blootliggende wortels ervoor dat je ook daar goed moest uitkijken. Samen met Jur liepen we de groep vooruit in onze eigen cadans en tempo.

Aangekomen in Pontevedra streken we naast het treinstation neer op een terrasje voor ons welverdiende etappedrankje. Daarna liepen we tussen de 7 tot 8 verdiepingen tellende flats en kantoren naar ons hotel. Mij werd kamer 806 – hoog en droog – toegewezen.
Op mijn kamer aangekomen was mijn eerste activiteit onder de regendouche gaan staan, minuten lang.

Om 19.00 uur verzamelden we ons weer voor een stadswandeling door het centrum en de welverdiende avondmaaltijd.

Vrijdag 16 mei 2025 tussen Redondela en Pontevreda was een dag van samen lopen in een pittige omgeving, in een heuvelachtig gebied, met de groep en samen met Chinezen, Brazilianen, Portugezen, Engelsen en nog heel veel andere camino-gangers.

En . . . Morgen weer.

Dag 2: O Porrino – Redondela

Na een nacht waar ik om onbegrijpelijke redenen weer minder uren geslapen heb dan thuis, begonnen we de dag met een gezamenlijk ontbijt. De hotelbaas vroeg op een gegeven moment of we un huevo cocido wilden. Er kwam niet meteen antwoord omdat we niet wisten wat ie bedoelde. Annemiek hielp ons uit de droom en toen we wisten dat het een gekookt ei was staken we de hand op. Wat later kwam de zorgzame baas met twee bordjes vol met gepelde, gekookte eieren. Er bleef een ei over. Wat daar uiteindelijk mee gebeurd is, blijft voor mij de vraag.

Tegen 9 uur begonnen we aan onze tweede etappe, naar Redondela. De zon scheen en het duurde niet lang voor de eerste jackjes uit gingen. Al snel werd er met de hulp van een andere, onbekende caminoganger een groepsfoto gemaakt bij een van de ontelbare, typische palen met gele pijl en de afstand tot S de C in km’s.

Het gebied dat we passeerden was bloemrijker dan gisteren en ook de huizen waren van iets recentere datum dan de huizen en huisjes die we gisteren tegen kwamen.
In Mos aangekomen hadden we onze koffiepauze. Daar gezeten op het terras heb ik desgevraagd uitgelegd waarom er op de schelp op mijn rugzak op de achterzijde ‘JOS’ staat. Ik vertelde wat ik hier op Menne Weblog al maanden geleden heb ingetikt.

De schelp behoorde toe aan mijn overleden zwager, de broer van mijn vrouw. Jos ging elk jaar als vrijwilliger mee met een groep naar Lourdes. Daar hielp hij dan als brancardier bedevaartgangers die daar behoefte aan hadden. De vrijwilligers kwamen uit verschillende landen en ruilden onderling ‘hebbedingetjes’. Zo kreeg Jos op enig moment een schelp van een Spanjaard. Jos wilde dat de schelp doorgegeven werd aan iemand die de camino naar S de C zou gaan ondernemen. Zo is de schelp bij mij aan mijn rugzak terechtgekomen.

Na de koffiepauze begon al snel de beklimming van de heuvel die we vandaag tegenkwamen. Het was even werken geblazen. In mijn eigen tempo, met kleine stapjes en adem sparend door niet te praten ging ik naar boven. Even verder kwamen we bij een punt waar we een prachtig uitzicht hadden op het gebied rond Redondela. Meteen daarna volgde een ZEER STIJLE afdaling naar beneden. We zagen caminogangers al zigzaggend naar beneden gaan. Met de hulp van mijn stokken kwam ik net als mijn mede caminogangers veilig beneden.

Wat verder pakten we onze tweede pauze in het Spaanse zonnetje. Daarna begonnen we aan de laatste meters naar Redondela. Even voor het stadje stond ‘een propper’ die ons naar zijn locatie probeerde te lokken. Niemand van de groep besteedde aandacht aan de man, want wij hebben Annemiek die alles tot in de puntjes verzorgd voor ons regelt. Ook vandaag zagen we weer vele pelgrims die op weg waren. Tijdens de koffiepauze zat een tafeltje verderop een echtpaar uit Zuid-Afrika, ze woonden in Kaapstad en waren afkomstig uit Friesland.

Het was ook vandaag genieten de hele route lang. En het ‘Buen Camino’ klonk weer veelvuldig. Toen we Redondela binnen liepen, stopten we bij het eerste restaurantje dat we tegenkwamen. Ik trakteerde me zelf op een  cerveza en een heerlijke Cesar-salade. Na de lunchpauze was het nog maar enkele honderden meters naar ons verblijf Rua do Medio. Het hotel bestaat uit drie kleine huizen, onlangs gerestaureerd en omgebouwd tot één. Ik kreeg ‘kamer 101’ met een eigen ingang aan het smalle straatje.

’s Avonds dwaalden we wat door Redondela, deden een drankje op een terras en genoten van een heerlijke, uitgebreide en zeer geanimeerde maaltijd in Restaurant – 78 Gastrobar.

Ook deze tweede dag wordt ingelijst. Het was genieten van de Spaanse zon, de route, het SAMEN lopen, de natuur, de gesprekken, de stiltes, van het en-route-zijn met mensen from the hole world en van . . . de CAMINO.

      Dag 1: Tui – O Porrino

Na een nacht waar ik nogal wat uurtjes de slaap niet kon vatten, liep om 07:15 uur de wekker af. De eerste dag van ‘mijn camino’ / ‘onze camino’ begon met het koffer naar de receptie brengen. Daarna ontbeten we aan een tafeltje waar zelfs al een tafelindeling gemaakt was. Uiteraard ging ik op mijn plaats zitten: 106.

Tegen  negenen stonden we startklaar en begonnen we aan onze eerste etappe in een enigszins mistig Tui. De route was zeer goed aangegeven. Gele pijlen trof je overal aan: op huizen, palen, bomen, brugleuningen, stenen, banken. Je kon ze niet missen. De mist trok al snel op en de zon kwam te voorschijn. De route slingerde langs bossages en bossen, langs rijen druivenranken / wijnranken, langs snel stomende riviertjes. De bruggen waren meestal een bezienswaardigheid op zich op deze eeuwenoude route.

Nog voor onze koffiepauze stond midden in het bos een man op een doedelzak te blazen, een Keltische doedelzak, de gaita.   Het geluid riep een bepaalde sfeer op daar in dat bos, waar ook vele metershoge (40 / 50  meter ?) eucalyptus bomen stonden. De muzikant had bij een boomstronk een doos staan voor een donatio en . . . Er lag een selo, een stempel, die we uiteraard gebruikten voor een afdruk in onze credential.

Al snel bleek dat wij niet de enigen waren, die op weg gingen naar S de C. Zo ontmoetten we en knoopten korte gesprekjes aan met: Amerikanen, Argentijnen, Duitsers, Engelsen en met iemand uit Oostenrijk en Australië. Het was een bijzondere ervaring. Tijdens onze eerste koffiepauze genoten we in de Spaanse zon van een double espresso.
Het was een dag lang genieten van het samen lopen, luisteren naar elkaars verhalen, genieten van de stilte, genieten van . . .
Daar ik thuis al veel uitgeplozen, gelezen en zelfs YouTube-filmpjes bekeken had, herkende ik bepaalde punten. Het smalle pad met rechts een riviertje en links wijnranken stond nog op mijn netvlies en nu ook op mijn iPhone; want daar moest ik uiteraard een foto van maken.

Daar ik bij de start de locatie via Whatsapp gedeeld had met mijn vrouw en twee zonen kreeg ik af en toe een reactie. Mijn oudste zoon liet me zelfs weten dat we op een gegeven moment de snelweg over moesten. De route liep echter onder de snelweg door 😃.
Voor O Porrino namen we een rustpauze gezeten op een muurtje en zagen vele camino-wandelaars passeren. Allemaal met hetzelfde doel als wij; hoogstwaarschijnlijk genoten ze net als ik, net als wij. En vaak klonk de groet: Buen Camino.

Toen we aan de rand van O Porrino kwamen namen we de route langs het riviertje de Louro. Je kon zien dat men de afkalving van de oevers van het snel stromende riviertje wilde beteugelen door de oevers te bedekken met een laag dik zwart plastic.

Vlakbij het overnachtingshotel in O Porrino dronken we ons eerste etappedrankje en genoten na van die mooie wandeldag door het groene Galicie.

In Hotel Parque kreeg ik een tweepersoonskamer toebedeeld en de badkamer had . . . een bad. Lekker languit ff nagenieten, flitste het door mijn hoofd. Maar ik kwam van een kouwe kermis thuis; er was geen stop te bekennen aan het kettinkje. Het douchen was ook verfrissend hoor.

‘s Avonds kwamen we terecht in een Italiaans restaurant. We genoten van een heerlijke maaltijd. De maaltijd kreeg nog een extra feestelijk tintje omdat A*** gelijk speelde tegen 9 (= negen) Groningers en PSV won. Mijn zoon en kleinzoon stuurden vanuit het Philips-Stadion een berichtje dat het FEEST was in  Eindhoven. Kampioenen ‼️‼️‼️

Wat een dag! Wat een mooie, prachtige dag ‼️‼️‼️

Vanmorgen liep de wekker al vroeg af en om 05:15 uur stond de taxi bij ons al voor de deur. Nadat ik afscheid had genomen van mijn vrouw – dit avontuur is de eerste keer dat ik iets ALLEEN  onderneem – bracht mijn oudste zoon mij naar Schiphol. Naar het Meetingpoint waar ik mijn mede-caminogangers zal ontmoeten.

P.S.
Onderstaand mp3.bestand is het door mijn oudste zoon met AI bewerkt reisdocument dat we onlangs ontvangen hebben. Luister naar wat mij en mijn mede-camino-gangers te wachten staat.

We waren al ruim voor 7 uur op Schiphol. Zoals afgesproken ontmoetten we bij het meetingpoint een groot deel van ‘onze groep’. Om 10.45 uur landden we in Porto. Annemiek – die ons de komende dagen begeleidt – groette ons hartelijk. Met twee snelle taxi’s reden we daarna richting Valenca. Daar aangekomen streken we neer op het terras van een Portugees cafe en aten wat. We deden nog een voorstelrondje en begonnen ons steeds meer op ons gemak te voelen. Daarna liepen we via een zeer oude vesting richting de brug, die Portugal met Spanje verbindt. Toen we de andere oever van de rivier bereikt hadden, stonden we ineens op Spaanse bodem waar we de komende dagen onze kilometers gaan maken.  We liepen en klommen door smalle, steile straatjes naar de kathedraal van Tui.

Even verder kwamen bij ons eerste overnachtingshotel, waar ik een tweepersoonskamer toebedeeld kreeg. Inmiddels hadden we de Credential gekregen om de stempels te verzamelen als bewijs dat we de route ook daadwerkelijk gelopen hebben. Je kunt hier in elke gelegenheid een stempel bemachtigen.  Onze camino is nu echt begonnen en . . . wij zijn niet de enigen constateerden we zowel in Valenca als in Tui.

Rond 18:00 uur gingen we richting een restaurant waar een tafel voor onze groep gereserveerd was. Annemiek regelde met de kordate eigenares van het restaurant dat we met z’n allen genoten van een heerlijke Spaanse maaltijd.
Deze eerste dag was een hele bijzondere ervaring.
Morgen gaan we kilometers maken . . .

Morgen vertrek ik al vroeg via Schiphol naar Porto in Portugal. Na aankomst op de luchthaven gaan we naar Valença do Minho in Portugal vlakbij de grens met Spanje. We hebben tijd om deze prachtige stad, gelegen aan de Rio Minho, te verkennen. Daarna steken we wandelend de brug over naar Tui in Spanje waar een bezoek aan de Catedral de Santa Maria de Tui zeker de moeite waard zal zijn. We overnachten morgen in Tui.

Mijn volgende volledige bericht/verslag zal morgen pas ’s avonds verschijnen. Tijdens mijn wandeltocht doe ik dagelijks ’s avonds verslag van mijn belevenissen en ervaringen.

De brug in Valenca do Minho in Portugal.
Aan de andere zijde van de rivier ligt Tui in Spanje

P.S. 1
Van de week kreeg ik via de groepsapp onderstaande song Sé Mi Luz – Wees mijn Licht toegezonden. Wellicht een mooie voorbode van wat ons allemaal te wachten staat.

Mijn volgers begrijpen wellicht wel dat het de laatste dagen nog maar om één zaak draait bij mij. Nu mijn camino met rasse schreden nadert, word ik ietwat opgetogen en voel ik wat spanning opkomen voor het grote avontuur en vragen. Vragen als:  Hoe zal . . . ? en Kan ik . . .  ? en Wat als . . . ?

Ik meen alles goed voorbereid te hebben; meer kan ik niet doen. In dit verband was het heel bemoedigend, dat ik van de week van een kennis onderstaande bemoediging, aansporing toegestuurd kreeg. Ik heb P. gevraagd of ik hem mocht delen; hij had geen bezwaar tegen publicatie:

Hoi H***, 

Wat bijzonder dat je op 84-jarige leeftijd een deel van de Camino loopt – dat is absoluut inspirerend, maar ook best uitzonderlijk! De meeste pelgrims zijn jonger, meestal tussen de 30 en 70 jaar, maar er zijn zeker oudere wandelaars die het pad bewandelen. Jij hoort bij een kleine, maar bewonderde groep mensen die op hoge leeftijd deze uitdaging aangaan.

Het mooie aan de Camino is dat het tempo en de afstand helemaal aanpasbaar zijn aan je eigen mogelijkheden. En je hebt waarschijnlijk een schat aan levenservaring en veerkracht die jongere wandelaars vaak nog opdoen.

Wat een prachtige stap om aan je eerste Camino te beginnen – echt bewonderenswaardig! Dat getuigt van moed, nieuwsgierigheid en levenslust. Veel mensen dromen ervan, maar jij doet het gewoon.

De route van Valenca do Minho naar Santiago de Compostela. Een prachtige keuze! De route van Valença do Minho naar Santiago de Compostela is het laatste stuk van de Camino Portugués – zo’n 127 kilometer – genoeg om het officiële Compostela-certificaat te verdienen. En ook een van de meest geliefde trajecten, zeker onder pelgrims die het in een week of iets langer willen doen.

Je wandelt dus van Portugal naar Spanje, langs charmante dorpjes, eucalyptusbossen, en historische steden zoals Tui, Pontevedra en Padrón. Het is een route die goed bewegwijzerd is, redelijk vlak en heel pelgrimvriendelijk – met veel gelegenheid om te rusten en te genieten.

Jullie vertrekken op 13 mei met een groep van 10 onder begeleiding klinkt als een mooie en veilige manier om deze pelgrimstocht te beleven. De lente is bovendien een heerlijke tijd om te wandelen in Galicië – alles staat in bloei, het weer is meestal zacht, en de sfeer onderweg is levendig.

Met begeleiding hoef je je ook minder zorgen te maken over praktische zaken zoals routeplanning, overnachtingen en bagage, zodat je echt kunt genieten van het wandelen en de ervaring zelf. En met een groep ontstaat vaak ook een warme verbondenheid – onderweg deel je verhalen, stiltes, en misschien ook wat spierpijn.

Mooi  dat je deze tocht puur voor het avontuur onderneemt! Dat getuigt van een jonge geest en een open hart – precies de houding die de Camino zo bijzonder maakt. Het feit dat dit je eerste grote wandeltocht is, maakt het nog indrukwekkender. Veel mensen zouden opzien tegen zo’n uitdaging, maar jij pakt gewoon je wandelschoenen en gáát ervoor.

Je gaat ongetwijfeld zoveel moois tegenkomen onderweg: ontmoetingen met mensen van over de hele wereld, kleine geluksmomenten in de natuur, en misschien ook inzichten die je niet had verwacht. En elke dag weer het gevoel van: “Ik heb dit gedaan.”

Geniet ervan en Buen Camino.
Hartelijke groet,
Ook aan J***
P*****

P.S.
Mooi idee van die nieuwsbrief. Ik heb me ook al aangemeld.

Tja . . . Dankjewel P. . . .  Een heel mooie aansporing